Rasschrijver
‘Met ‘De vriend van Matisse’ bewijst de Haagse schrijver Theo Monkhorst ten overvloede dat hij een rasschrijver is. Dat deed hij vrij recent al met de romans ‘De zegen van weemoed’ en ‘Rozen en rook’. Drie absolute aanraders. Theo Monkhorst verdient meer bekendheid en misschien, maar dat is deels aan hemzelf, een grotere uitgever.’
Johannes Thoen op Fb.
Een minder bekende maar zeer begaafde Haagse schrijver
De lijst beroemde Haagse schrijvers loopt lekker lang door. Van Birney, Brakman en Bomans tot Campert, Carmiggelt en Couperus. En zo kun je het alfabet nog driemaal moeiteloos door allitereren met literators. Een minder bekende, maar wel degelijk zeer begaafde ‘Windhapper’ luistert naar de naam Theo Monkhorst (1938). Van zijn hand verscheen reeds menig roman, poëziebundel en toneelstuk. Met ‘De vriend van Matisse’ rondt Monkhorst een project af dat hij in Noord-Frankrijk begon, begin 2023. Een roman over de impressionist, fauvist en beeldhouwer die in de leer gaat bij een boer. De schilders vervlochtenheid met zowel het fauvisme als impressionisme kenmerkt ‘De vriend van Matisse’. Enerzijds vertelt Monkhorst zijn verhaal met lichte toets, anderzijds smijt hij met ferme verfstreken over Matisses, die een vrouw tot muze kiest. En niet zomaar een… de dochter van de landpachter bij wie hij inwoont. Die keuze leidt in het kleine Noord-Franse gehucht tot de nodige onrust. Toevalligheidje: de boer heet Theodore, zoals Monkhorst. De boer vreest weliswaar voor het welzijn van zijn kind, maar Monkhorst kan er gerust vanuit gaan dat zijn geestelijke kind (‘De vriend van Matisse’) een gunstig lot tegemoet gaat.
Daan Lameijer in Literair Nederland.
Mooi hoe met fantasie en gedegen onderzoek een roman is geconstrueerd.
Het boek voert de lezer naar het Noord-Franse platteland zoals dat er in 1903 moet hebben uitgezien. Het verkeer gaat per paard, per ezel en in bijzondere gevallen per koets. Van trein en tram nog geen spoor in deze uithoek aan de grens met België. Hier woont de hoofdpersoon van de roman: een boer op leeftijd die bevriend raakt met de jonge, toen nog net niet doorgebroken schilder Henri Matisse (1869–1954). (…) Naast zijn agrarische bezigheden schrijft boer Théodore. Hij noteert zijn overpeinzingen op papier en bewaart die voor zichzelf. Ze worden in de roman cursief weergegeven. Mooie gedachten. (…) Matisse komt naar de streek van de boer om er te schilderen. Matisse komt te logeren bij de boer, ze raken bevriend. Logé en gastheer gaan het gesprek aan over de liefde van de boer voor zijn dieren en de passie van de schilder voor de schilderkunst. (…) Matisse schildert ter plaatse de ondergaande zon en voltooit daarmee zijn eerste expressionistische schilderij. Dat wordingsproces beschrijft Monkhorst. ‘Dit werk van Matisse leek uit vloeibaar zonlicht gegoten te zijn; licht dat alle kleuren feller maakte, dat pijn deed aan de ogen.’ (…) De boer heet voluit Théodore le Nid du Moine. (…) Schiet je Frans tekort, dan gaat er wellicht een lichtje branden bij het lezen van de slotregels. ‘Het huis van zijn vriend in het lege land tussen Champagne en Vlaanderen heeft hij (= Matisse) nooit weer bezocht. Er woont nu een schrijver, nazaat met dezelfde naam, zonder varkens en kippen.’ Mooi hoe Monkhorst zich verbeeld heeft dat de jonge Matisse ooit in zijn huis moet hebben rondgelopen en met die fantasie en vervolgens met gedegen onderzoek naar het leven in die tijd een roman heeft geconstrueerd.
Hein van der Hoeven in literaire tijdschrift ‘Elders’.
Een boek dat je een warm gevoel bezorgt tijdens het lezen.
Theo Monkhorst (1938) publiceerde romans, poëzie en toneelstukken. Bij Uitgeverij In de Knipscheer kwamen in 2016 de roman ‘De blijmoedige leugenaar’ en in 2018 de eerste delen in één band van zijn trilogie ‘De zegen van weemoed’ uit, in 2020 gevolgd door de afsluitende roman ‘Rozen en rook’. Zijn dichtbundel ‘Huis Huid’ verscheen in 2019, en zijn roman ‘De Schrijver en de Luchtvrouw’ 2021. Zijn nieuwe roman ‘De vriend van Matisse’ speelt zich af in het jaar 1903 ten noordoosten van Parijs. Het hoofdpersonage is de boer Théodore. (…) Op een dag raakt de jonge schilder Henri Matisse er verzeild als hij een plaats zoekt waar zijn paard water kan drinken en Théodore, de boer, hem gastvrij ontvangt. Matisse raakt geïnspireerd door de dochter van Théodore. Als hij haar portret wil schilderen ontstaat er onrust in de landelijke gemeenschap. Maar ook een bijzondere relatie tussen de schilder en zijn model. De auteur heeft op een prachtige manier de relatie tussen beeld, woord en klank beschreven. Het is een boek dat je een warm gevoel bezorgt tijdens het lezen.
André Oyen in Ansiel (België)
De woeste energie van een zonsondergang
Théodore geboren in 1840, woont in een kleine boerderij in het niemandsland tussen Champagne en Vlaanderen, ten noordoosten van Parijs. (…) Zijn dagtaak bestaat uit het persen en bottelen van cider en het houden van varkens en kippen. Maar het liefst schrijft hij, in zijn vrije tijd noteert hij alles wat in hem opkomt. (…) Rond deze aantekeningen schreef de Haagse schrijver Theo Monkhorst ‘De vriend van Matisse’, een prettig leesbaar en interessant verhaal waarin fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen en waarin het kabbelende leven op het platteland wordt omwoeld door de komst van een onverwachte bezoeker. (…) “Mijn naam is Matisse. Ik woon in Bohain en zoek het licht.” Het is het begin van een bijzondere vriendschap. Matisse wil de zonsondergang schilderen en dat betekent dat hij moet blijven overnachten, het is te ver om terug te gaan naar Bohain. In hun gesprekken maakt Théodore kennis met begrippen als schoonheid en passie en dat er ook een andere wereld bestaat dan die hij kent. (…) Matisse op zijn beurt krijgt inzicht in het denken van mensen die hem totaal vreemd zijn. Mensen die zich uitsluitend bezighouden met hun boerenbedrijf en daar kennelijk gelukkig mee zijn en er een goede boterham mee verdienen. Hijzelf is niet gelukkig , kan nauwelijks leven van zijn schilderkunst en is nooit tevreden over wat hij heeft geschilderd. (…)
Anneke Groen in Argus
Centraal staat een portret van een jonge vrouw
Wat is de relatie tussen een huis in het niemandsland tussen Champagne en Vlaanderen en drie romans die Theo Monkhorst de laatste vijf jaren heeft geschreven? (…) Waarom schreef Monkhorst die romans op het moment in zijn leven dat hij ze schreef (…) en speelt zijn nieuwe roman in een tijd zonder elektriciteit? Kortom: Waarom schrijft een schrijver wat hij schrijft op het moment van schrijven? (…) In ‘De vriend van Matisse’ staat een portret van een jonge vrouw centraal. (…) De jonge Henri Matisse schildert het portret in het jaar 1903 als hij te gast is bij een boer op het Franse platteland. (…)
Amsterdams dagblad.
